ปัจจุบันโลกของเรากำลังก้าวเข้าสู่ยุค 5G ซึ่งเป็นเทคโนโลยีการสื่อสารแบบไร้พรมแดนและเป็นจุดเปลี่ยน ที่สำคัญในการพัฒนาประเทศ เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของประชากร ขับเคลื่อนเศรษฐกิจดิจิทัลและสังคมอัจฉริยะ ฯลฯ โดยสเปนเองก็เป็นประเทศหนึ่งที่ให้ความสำคัญกับการมุ่งสู่เทคโนโลยี 5G เช่นเดียวกับอีกหลายๆ ประเทศเช่นกัน ซึ่งวันนี้ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในสเปน สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด จะได้พาผู้อ่านไปเกาะติดพัฒนาการเทคโนโลยี 5G ของสเปนด้วยกัน

 

วิวัฒนาการ 5G ของสเปน

สเปนเป็นประเทศแรกๆ ในยุโรปที่เริ่มพัฒนาและใช้งานเทคโนโลยี 5G โดยได้เริ่มต้นเปิดประมูลคลื่น 3.6 GHz เมื่อปี ค.ศ. 2018[1]  ทั้งนี้ สเปนมีการวางโครงสร้างพื้นฐานด้านดิจิทัลที่ก้าวหน้าติดอันดันต้นของยุโรป โดยเฉพาะเครือข่ายบรอดแบนด์ความเร็วสูง[2] ที่ครอบคลุมพื้นที่เกือบทั้งหมดของประเทศ ซึ่งเป็นปัจจัยสำคัญที่ช่วยให้สเปนก้าวไปสู่การเป็นผู้นำด้านพัฒนาเทคโนโลยี 5G อันดับต้นๆ ของยุโรปได้อย่างรวดเร็ว  ดังจะเห็นได้จากรายงาน 5G Observatory – Quarterly Report #10 ของศูนย์สังเกตการณ์ 5G ยุโรปที่ระบุว่าในเดือนธันวาคม ค.ศ. 2020 สเปนมีการทดสอบเทคโนโลยี 5G (5G trials) มากที่สุดในยุโรป และมี 25 เมืองในสเปนที่ปัจจุบันสามารถรองรับเทคโนโลยี 5G ได้แล้ว

นอกจากนี้ วิกฤติ COVID-19 ยังเป็นอีกหนึ่งปัจจัยสำคัญที่ทำให้สเปนต้องเร่งพัฒนาเทคโนโลยี 5G อย่างไม่หยุดยั้ง เพื่อตอบรับวิถีชีวิตของผู้คนที่เปลี่ยนไป (New Normal) ไม่ว่าจะเป็นการประชุมทางไกลผ่านระบบวิดีทัศน์ การให้บริการทางแพทย์ทางไกล โดยล่าสุดเมื่อวันที่ 13 มกราคม ค.ศ. 2021 รัฐบาลสเปนได้เปิดให้บริษัทต่างๆ ยื่นความสนใจ (call for interest) ในโครงการขยายเครือข่ายบรอดแบนด์ความเร็วสูงและ 5G ในพื้นที่ชนบท โดยจะเป็นการดำเนินการในรูปแบบความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน (PPP) ซึ่งจะปิดรับข้อเสนอวันที่ 15 กุมภาพันธ์ ศกนี้

การทดสอบเทคโนโลยี 5G และเมืองที่รองรับเทคโนโลยี 5G ในยุโรป (ข้อมูล ณ ธันวาคม ค.ศ. 2020)

 

สถานะการให้บริการเทคโนโลยี 5G ของผู้ประกอบการด้านการสื่อสารโทรคมนาคมในสเปน  

ไม่เพียงแต่ผู้บริโภคเท่านั้น ที่ตื่นเต้นกับเทคโนโลยี 5G ในฟากของผู้ให้บริการด้านโทรคมนาคมในสเปนแต่ละรายที่ได้รับการจัดสรรคลื่นความถี่ในระบบ 5G ไปแล้ว ต่างก็เร่งแข่งขันกันในการขยายเครือข่ายเพื่อดึงดูดผู้ใช้งานและก้าวขึ้นเป็นผู้นำตลาดดังกล่าวในสเปนเช่นกัน ได้แก่

1. Telefónica (Movistar) เริ่มให้บริการ 5G เชิงพาณิชย์เมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2020 โดยบริษัทฯ ได้ประกาศเมื่อวันที่ 1 กันยายน ค.ศ. 2020 ว่าจะเริ่มเปิดใช้เครือข่าย 5G แบบ NSA (Non-standalone) ในหลายเมืองของสเปน โดยใช้คลื่นความถี่ 3.5 GHz / 1,800 MHz และ 2,100 MHz โดยมีบริษัท Nokia เป็นพันธมิตร ทั้งนี้ ณ สิ้นปี ค.ศ. 2020 บริษัท Telefónica สามารถวางเครือข่าย 5G ได้ครอบคลุมพื้นที่ร้อยละ 80 ของสเปนแล้ว ซึ่งเกินเป้าหมายร้อยละ 75  ที่ได้ตั้งเอาไว้ก่อนหน้านี้
2. Vodafone Spain  เป็นผู้ประกอบการรายแรกที่เปิดให้บริการ 5G เชิงพาณิชย์ตั้งแต่วันที่ 15 มิถุนายน ค.ศ. 2019 โดยปัจจุบันบริษัทฯ ให้บริการ 5G ครอบคลุมใน 21 เมืองในสเปน โดยใช้คลื่นความถี่ 3.7 GHz ด้วยความเร็ว 2 Gbps ทั้งนี้ บริษัทฯ เลือกใช้บริการของบริษัท Huawei และ Ericsson ในการวางระบบเครือข่าย 5G
3. Orange Spain เริ่มให้บริการ 5G เชิงพาณิชย์เมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2020 ใน 5 เมืองในสเปน ได้แก่ กรุงมาดริด นครบาร์เซโลนา เมืองบาเลนเซีย เมืองเซบีญาและเมืองมาลากา โดยเครือข่าย 5G ของ บริษัทฯ ครอบคลุมพื้นที่ร้อยละ 30 ของแต่ละเมือง และมีแผนจะขยายให้ครอบคลุมในเมืองอื่นๆ ต่อไป โดย Orange Spain มีบริษัท Ericsson เป็นผู้ให้บริการวางเครือข่าย
4. Grupo MasMovil เริ่มให้บริการ 5G เชิงพาณิชย์เมื่อเดือนกันยายน ค.ศ. 2020 ใน 15 เมืองในสเปน ทั้งนี้ Grupo MasMovil ให้บริการ 5G โดยใช้โครงข่ายทั้งของตนเองและของบริษัท Orange ผ่านข้อตกลง virtual active sharing mode ซึ่งจะช่วยให้บริษัทฯ สามารถวางระบบ 5G ได้ครอบคลุมประชากรสเปน ร้อยละ 35 ใน 40 เมืองสำคัญ นอกจากนี้ Grupo MasMovil ยังประกาศอีกด้วยว่าในอนาคต บริษัทฯ มีแผนจะเปิดให้บริการเครือข่าย 5G SA ของตนเองโดยใช้คลื่น 80 MHz บนคลื่นความถี่ 3.4-3.8 GHz ด้วย

 

นโยบายการพัฒนาเทคโนโลยี 5G ของสเปน

ช่วงเวลาการพัฒนาเทคโนโลยี 5G ในสเปน

         

ในส่วนของรัฐบาลสเปนเองก็ได้มีการออกกฏหมายต่างๆ รวมถึงนำมาตรการของสหภาพยุโรปที่เกี่ยวกับการพัฒนา 5G มาบังคับใช้อย่างต่อเนื่องเช่นกัน เพื่อมุ่งส่งเสริมการใช้เทคโนโลยีดังกล่าว ควบคู่ไปกับการดูแลให้เกิดการแข่งขันที่เป็นธรรม เกิดประโยชน์สูงสุดต่อผู้บริโภค และป้องกันความเสี่ยงต่อความมั่นคงของประเทศ ดังนั้

1. แผนพัฒนาเทคโนโลยี 5G แห่งชาติ ปี ค.ศ. 2018-2020 (Spanish's 5G National Plan 2018-2020) เป็นการวาง Roadmap ไปสู่การใช้เทคโนโลยี 5G ในสเปน ภายในปี ค.ศ. 2021 โดยมีเนื้อหาหลักประกอบด้วย การวางแนวทางการเปิดประมูลคลื่นความถี่ 5G การให้ความช่วยเหลือด้านการวิจัยและพัฒนาเทคโนโลยี 5G เป็นต้น
2. แผนสเปนดิจิทัล 2025 (España Digital 2025) เมื่อเดือนกรกฎาคม ค.ศ. 2020 รัฐบาลสเปนได้เสนอ “แผนสเปนดิจิทัล 2025” เพื่อส่งเสริมการใช้ Digital Transformation เป็นตัวขับเคลื่อนสำคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจ ลดความไม่เท่าเทียม และใช้ประโยชน์จากเทคโนโลยีดิจิทัลใหม่ๆ ให้เกิดประโยชน์ต่อการพัฒนาประเทศ คาดกันว่าแผนฉบับนี้จะช่วยส่งเสริมการลงทุนทั้งในภาครัฐและเอกชนกว่า 70,000 ล้านยูโร ทั้งนี้ เนื้อหาของแผนฯ ประกอบด้วย 50 มาตรการ ภายใต้ 10 ยุทธศาสตร์หลัก  ได้แก่ 1) การเชื่อมต่อดิจิทัล   2) การส่งเสริมเทคโนโลยี 5G  3) การส่งเสริมขีดความสามารถด้านดิจิทัล 4) ความมั่นคงทางไซเบอร์ 5) การส่งเสริม Digital transformation ในภาครัฐ 6) การส่งเสริม Digital transformation ในภาคเอกชน 7) การสนับสนุนให้เกิด Digital transformation ในสาขาเศรษฐกิจยุทธศาสตร์ เช่น เกษตรกรรมและอาหาร  การคมนาคม สุขภาพ 8) การดึงดูดการลงทุนและแรงงานฝีมือ 9) การพัฒนาเศรษฐกิจฐานข้อมูล (Data economy) และปัญญาประดิษฐ์ และ 10) การส่งเสริมเรื่องสิทธิดิจิทัล
3. แผนยุทธศาสตร์การส่งเสริมเทคโนโลยี 5G (Estrategia de impulso de la tecnología 5G) เน้นเป้าหมาย 3 ประการ ได้แก่ 1) ส่งเสริมให้สเปนเป็นผู้นำในการพัฒนาและวางระบบเครือข่ายเทคโนโลยี 5G  2) สนับสนุนการใช้เทคโนโลยี 5G ในเชิงเศรฐกิจ และ 3) พัฒนาสภาพแวดล้อมที่น่าเชื่อถือสำหรับการให้บริการเทคโนโลยี 5G ทั้งนี้ การดำเนินการตามเป้าหมายข้างต้น จะต้องอยู่บนหลักการสำคัญ ได้แก่ 1) ต้องมีการจัดสรรคลื่นความถี่สำหรับการให้บริการเทคโนโลยี 5G  อย่างเป็นธรรม 2) ส่งเสริมการวางระบบเทคโนโลยี 5G โดยตั้งเป้าว่าประชากรสเปนร้อยละ 75 จะต้องสามารถเข้าถึงเครือข่าย 5G ได้ในปี ค.ศ. 2025 รวมทั้งการมีเครือข่าย 5G ที่สามารถครอบคลุมถนนและทางรถไฟสายหลักของประเทศได้ทั้งหมดในปี ค.ศ. 2025 และ 3) มีการจัดทำกฎระเบียบที่เอื้อต่อการใช้เทคโนโลยี 5G

          นโยบายของรัฐบาลสเปนต่อการดำเนินธุรกิจ 5G ของบริษัทต่างประเทศ โดยเฉพาะ Huawei ของจีน

ที่ผ่านมา รัฐบาลสเปนมีท่าทีและนโยบายที่สอดคล้องกับสหภาพยุโรป โดยไม่กีดกันการใช้เทคโนโลยีของบริษัท Huawei ในการวางระบบ 5G แต่ต้องอยู่ภายใต้เงื่อนไขด้านความมั่นคงทางเทคโนโลยี การจำกัดการเข้าถึงข้อมูลความเป็นอิสระ (autonomy) และความเป็นส่วนตัวขั้นสูงสุด แม้ว่าบริษัท Ericsson และ Nokia จะเป็นผู้นำด้านการติดตั้งเสาอากาศในสเปน แต่ Huawei ก็เป็นบริษัทที่จัดหา Network Core ให้แก่ทั้งบริษัท Telefónica และบริษัท Vodafone อันที่จริงแล้ว บริษัท Huawei ได้เข้ามาลงทุนในสเปนแล้วตั้งแต่ปี ค.ศ. 2001 โดยเป็นผู้ประกอบการรายเดียวที่ให้บริการทั้งด้านโครงสร้างของระบบและเครื่องโทรศัพท์มือถือในสเปน อีกทั้งยังเป็นผู้ให้บริการอันดับหนึ่งในสเปนทั้งในส่วนของระบบบรอดแบนด์และเครือข่ายโทรศัพท์มือถือในระบบ 4G ซึ่งทำให้ Huawei มีความพร้อมในด้านโครงสร้างระบบที่สามารถต่อยอดการพัฒนาเทคโนโลยี 5G ในสเปนได้อย่างรวดเร็ว

อนึ่ง Huawei ยังเปิดเผยอีกด้วยว่า บริษัทฯ ยังคงมีแผนจะลงทุนในสเปนต่อไป แม้ว่า บริษัทฯ จะได้รับผลกระทบจากความขัดแย้งทางการค้าระหว่างจีนกับสหรัฐ ฯ ก็ตาม

 

หน่วยงานสำคัญของสเปนที่มีบทบาทในการพัฒนาเทคโนโลยี 5G

1. กระทรวงเศรษฐกิจและการเปลี่ยนแปลงดิจิทัล (ชื่อเดิม: กระทรวงเศรษฐกิจและบริษัท) เป็นผู้กำหนดนโยบายด้านการพัฒนาเทคโนโลยี 5G ในสเปน (แผนสเปนดิจิทัล 2025 /แผนยุทธศาสตร์การส่งเสริมเทคโนโลยี 5G) และดูแลการประมูลคลื่นความถี่ 5G ด้วย
2. Red.es เป็นหน่วยงานภาครัฐที่ทำหน้าที่พัฒนาเทคโนโลยี 5G โดยการให้เงินทุนสนับสนุนแก่บริษัทด้านโทรคมนาคมในสเปนในการรวมกลุ่มกันเพื่อดำเนินโครงการ Pilot Project เกี่ยวกับการพัฒนาเทคโนโลยี 5G ซึ่งดำเนินการมาแล้ว 2 เฟส โดยในเฟสแรก มี 2 กลุ่มธุรกิจที่ได้รับเลือก ซึ่งหนึ่งในนั้น เป็นโครงการร่วมมือระหว่าง Vodafone กับ Huawei มูลค่าโครงการ 25 ล้านยูโร ระยะเวลาดำเนินการ 30 เดือน โดยเป็นการนำเทคโนโลยี 5G ไปใช้ในภาคส่วนต่าง ๆ ของแคว้นอันดาลูเซีย อาทิ การเกษตร สาธารณสุข Smart Cities ฯลฯ
3. ศูนย์สังเกตการณ์ 5G สเปน (Observatorio Nacional 5G) ตั้งอยู่ที่นครบาร์เซโลนา เป็นความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชน ซึ่งรัฐบาลสเปนได้จัดสรรงบประมาณ 1 ล้านยูโรในการก่อตั้งศูนย์ฯ เพื่อ ทำหน้าที่วิเคราะห์ระบบนิเวศ 5G ในสเปน รวมถึงการศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลเชิงลึกเกี่ยวกับโครงการ 5G ต่างๆ ทั้งในสเปนและต่างประเทศ รวมถึงข้อมูลเกี่ยวกับผู้เล่นหลักในธุรกิจ 5G ในตลาดโลก  ตลอดจนการเผยแพร่ความรู้เกี่ยวกับเทคโนโลยี 5G แก่สาธารณชน

          โครงการ 5G ที่สำคัญในสเปน อาทิ

• 5G Barcelona เป็นโครงการภายใต้ความร่วมมือระหว่างภาครัฐและเอกชนในนครบาร์เซโลนา เริ่มดำเนินการเมื่อปี ค.ศ. 2018 โดยตั้งเป้าหมายให้นครบาร์เซโลนาเป็นผู้นำของยุโรปในการใช้เทคโนโลยี 5G และยกระดับให้นครบาร์เซโลนาเป็น Hub 5G ชั้นนำของยุโรปใต้ ปัจจุบัน 5G Barcelona มี 13 โครงการนำร่อง อาทิ การผ่าตัดทางไกล รถยนต์เชื่อมต่อเทคโนโลยี 5G การจัดการเหตุเพลิงไหม้โดยใช้โดรน การใช้หุ่นยนต์ในการเคลื่อนย้ายสินค้าในโรงงานอุตสาหกรรมหรือคลังสินค้า และรถพยาบาลเชื่อมต่อเทคโนโลยี 5G เป็นต้น
• โครงการนำร่อง 5G ในแคว้นมาดริด แคว้นอันดาลูเซีย และแคว้นบาเลนเซีย โดยรัฐบาลของทั้ง 3 แคว้น ได้ร่วมมือกับบริษัทเอกชนต่างๆ อาทิ  Telefónica, Ericsson, Nokia, Huawei และ Orange ในการนำเทคโนโลยี 5G มาใช้เพื่อตอบสนองต่อการพัฒนาในหลายสาขาของแคว้น เช่น การคมนาคม การขนส่งสินค้า การให้บริการภาครัฐ การพัฒนาเมืองอัจฉริยะ การให้บริการทางการแพทย์ ฯลฯ                  

ในปีนี้ สเปนมีกำหนดเป็นเจ้าภาพจัดงาน Mobile World Congress Barcelona ระหว่างวันที่ 28 มิถุนายน -1 กรกฎาคม ค.ศ. 2021 ณ นครบาร์เซโลนา ซึ่งผู้ที่สนใจเทคโนโลยี 5G ไม่ควรพลาดงานนี้ ซึ่งเป็นหนึ่งในงานแสดงสินค้าด้านการสื่อสารโทรคมนาคมที่ใหญ่ติดอันดับต้นของโลก และแน่นอนว่าผู้ประกอบการธุรกิจสื่อสารโทรคมนาคมรายสำคัญของโลกจะใช้เวทีนี้เป็นโอกาสในการเปิดตัวและแสดงความก้าวหน้าเกี่ยวกับการพัฒนาเทคโนโลยี 5G ของแต่ละบริษัทให้ผู้บริโภคอย่างเราๆ ได้ตื่นเต้นกันอีกเป็นแน่  

ติดตามสาระดีๆ เกร็ดความรู้และโอกาสทางธุรกิจในสเปนได้ที่เว็บไซต์ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในสเปน สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด https://bic-madrid.thaiembassy.org/

 

ที่มาของภาพ

• https://www.redestelecom.es/infraestructuras/noticias/1120258001803/espana-se-cubre-de-5g.1.html
• 5G Observatory – Quarterly Report #10
• Estrategia de impulso de la tecnología 5G

 

[1] สเปนมีคลื่นความถี่ 5G จำนวน 3 คลื่น ได้แก่ คลื่น 700 MHz คลื่น 3.6 GHz และคลื่น 26 GHz  โดยคาดว่าจะเริ่มประมูลคลื่นความถี่ 700 MHz ได้ในช่วงไตรมาสแรกปี ค.ศ. 2021 หลังจากที่ต้องเลื่อนมาหลายครั้งจากเดิมที่กำหนดไว้เมื่อเดือนมีนาคม ค.ศ. 2020

[2] จากสถิติปัจจุบัน สเปนมีการติดตั้งเครือข่ายไฟเบอร์ออปติกสูงที่สุดในสหภาพยุโรป โดยเป็นที่คาดการณ์กันว่าภายในสิ้นปี ค.ศ. 2022 ร้อยละ 93.1 ของชาวสเปนจะสามารถเข้าถึงการใช้งานอินเตอร์เน็ตด้วยความเร็ว 100 Mbps ได้