หลายคนโดยเฉพาะผู้รักงานศิลปะอาจจะเคยได้ยินชื่อหรือรู้จักพิพิธภัณฑ์ Guggenheim และผลงานรูปสุนัขโดยฝีมือศิลปิน Jeff Koons ณ เมืองบิลเบา แคว้นบาสก์ มาบ้างแล้ว แต่เมืองบิลเบาไม่ได้มีสิ่งที่น่าสนใจเพียงแค่นี้ เพราะเมื่อปลายปี ค.ศ. 2017 เมืองนี้เพิ่งได้รับรางวัลชนะเลิศ Urbanism Awards ปี ค.ศ. 2018 ให้เป็น “สุดยอดเมืองยุโรป” จาก The Academy of Urbanism ณ กรุงลอนดอน เนื่องด้วยความเป็นเลิศด้านการจัดการผังเมือง สภาพแวดล้อม สังคมและนวัตกรรม จนสามารถเอาชนะคู่แข่งที่แข็งแกร่งอย่างกรุงลูบลิยานา (สโลวีเนีย) และกรุงเวียนนา (ออสเตรีย) ไปได้

พิพิธภัณฑ์ Guggenheim

เหตุผลที่ทำให้บิลเบาได้รับรางวัลนี้คืออะไร??? นี่คงเป็นคำถามที่เกิดขึ้นในใจของใครหลายคน ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในสเปน สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด จะพาผู้อ่านไปรู้จักประวัติของเมืองบิลเบา หน่วยงานที่มีส่วนขับเคลื่อนการพัฒนาเมืองบิลเบา เพื่อที่จะดูกันว่าภายในระยะเวลาเพียงแค่ 30 ปี บิลเบาบริหารจัดการพัฒนาเมืองอย่างไร ให้สามารถเปลี่ยนโฉมหน้าเมืองอุตสาหกรรมที่ทรุดโทรมให้กลายเป็นเมืองทันสมัยจนสามารถคว้ารางวัล Urbanism Awards มาครอง

ผลงานรูปสุนัขหน้าพิพิธภัณฑ์ Guggenheim

เมืองบิลเบาตั้งอยู่ในจังหวัดบิซกาญา แคว้นบาสก์[1] ทางตอนเหนือของสเปน ปัจจุบันมีประชากรอาศัยอยู่ ราว 3.45 แสนคน ในช่วงศตวรรษที่ 19 บิลเบาเป็นเมืองอุตสาหกรรมอันดับ 2 ของสเปนรองจากนครบาร์เซโลนา และเศรษฐกิจของเมืองบิลเบาในช่วงศตวรรษที่ 19 และ 20 ก็ขึ้นอยู่กับภาคอุตสาหกรรม (โดยเฉพาะอุตสาหกรรมโลหะจำพวกเหล็ก) และการต่อเรือเป็นหลัก อีกทั้งมีความเชื่อมโยงกับเมืองใหญ่ของยุโรป บิลเบาจึงมีสถานะเป็นท่าเรือที่สำคัญที่สุดแห่งหนึ่งในยุโรปในสมัยนั้น โดยเป็นศูนย์กลางการขนส่งวัตถุดิบต่าง ๆ กับเมืองยุโรปอื่น อาทิ น้ำมันดิบ น้ำมันกลั่น เหล็กและคาร์บอน

ในปี ค.ศ. 1973 เศรษฐกิจที่ตกต่ำ ส่งผลกระทบต่อภาคอุตสาหกรรมในพื้นที่ ผู้คนตกงาน สภาพแวดล้อมของเมืองเสื่อมโทรม และมีปัญหามลพิษจากภาคอุตสาหกรรม ผู้บริหารเมืองบิลเบาจึงหันมาคิดว่าจะฟื้นฟูเศรษฐกิจและพัฒนาคุณภาพชีวิตของประชาชนอย่างไร และได้ตัดสินใจเปลี่ยนแนวทางการพัฒนาเมืองโดยทำการปรับผังเมืองครั้งใหญ่ในปี ค.ศ.1983 เพื่อให้บิลเบาเป็นเมืองแห่งธุรกิจการบริการแทนการพึ่งพาอุตสาหกรรมหนัก โดยในปี ค.ศ. 1992 ได้มีการก่อตั้งหน่วยงานชื่อ Bilbao Ría 2000 ซึ่งประกอบด้วยสมาชิกจากหลากหลายพรรคการเมือง เพื่อจัดการผังเมืองบิลเบา ทำการฟื้นฟูพื้นที่ทรุดโทรมและพื้นที่อุตสาหกรรมเดิม จัดทำโครงการปรับปรุงระบบการขนส่ง และสิ่งแวดล้อม และสิ่งที่น่าทึ่งคือแม้ว่าสมาชิกจะมาจากต่างพรรค แต่ก็สามารถบรรลุข้อตกลงได้หลายเรื่อง

หลังจากการฟื้นฟูเมือง บิลเบาได้กลายเป็นเมืองชั้นนำระดับนานาชาติด้านการท่องเที่ยว ธุรกิจ และได้กลายเป็นศูนย์การจัดงานประชุมและงานแสดงสินค้าต่าง ๆ เช่น ศูนย์แสดงนิทรรศการบิลเบา ศูนย์จัดการประชุม Euskalduna ที่ตั้งของพิพิธภัณฑ์ Guggenheim และศูนย์วัฒธรรมและสันทนาการ Azkuna Zentroa Alhóndiga Bilbao ซึ่งเป็นอาคารดัดแปลงมาจากโรงเก็บไวน์ เป็นต้น