ศูนย์ Barcelona Supercomputing Center

ภาพจาก https://www.bsc.es/

เมื่อต้นเดือนตุลาคม 2565 ที่ผ่านมาสมาคม European Union supercomputing consortium ภายใต้องค์กร European High Performance Computing Joint Undertaking (EuroHPC JU)[1] ได้คัดเลือกสเปน   ให้เป็น 1 ใน 6 ประเทศในยุโรป ซี่งจะเป็นสถานที่ติดตั้งของควอนตัมคอมพิวเตอร์ (Quantam Computer)      รุ่นใหม่ของยุโรป โดยจะทำการติดตั้งที่ศูนย์ Barcelona Supercomputing Center – Centro Nacional de Supercomputación (BSC - CNS) ในนครบาร์เซโลนา แคว้นคาตาโลเนีย ภายในปี 2566 โดยจะผนวกเข้ากับเครื่อง supercomputer MareNostrum 5[2] ที่ได้ติดตั้งไปแล้วก่อนหน้านี้ ทั้งนี้ สหภาพยุโรปและกระทรวงเศรษฐกิจและการเปลี่ยนผ่านดิจิทัล (Ministry of Economic Affairs and Digital Transformation) ของสเปน จะร่วมกันผิดชอบงบประมาณในการลงทุนจัดเตรียมโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ สำหรับการติดตั้งควอนตัมคอมพิวเตอร์ คิดเป็นมูลค่าประมาณ 12.5 ล้านยูโร

ทั้งนี้ นอกจากสเปนแล้ว ยังมีอีก 5 ประเทศที่ได้รับการคัดเลือก ได้แก่ เช็ก เยอรมนี ฝรั่งเศส อิตาลี และโปแลนด์ ซึ่งจะดำเนินการในลักษณะเดียวกัน โดยจะเป็นการติดตั้งควอนตัมคอมพิวเตอร์ดังกล่าวเข้ากับเครื่อง supercomputer ที่มีอยู่แล้วในแต่ละประเทศข้างต้น

จุดเด่นของคอมพิวเตอร์ควอนตัมรุ่นใหม่นี้ คือ ความสามารถในการคำนวนแก้ไขสัมการและโมเดลจำลองที่ซับซ้อนต่าง ๆ อาทิ การรักษาโรค การเปลี่ยนแปลงภูมิอากาศ และระบบโลจิสติกส์ โดยใช้พลังงานน้อยกว่าเดิมและประหยัดเวลามากขึ้น ทั้งนี้ คาดการณ์ว่า เครือข่ายควอนตัมคอมพิวเตอร์ในยุโรปจะพร้อมใช้งานได้ในไตรมาส 2 ของปี 2566 โดยมีวัตถุประสงค์หลักเพื่อสนับสนุนงานด้านวิจัยและพัฒนา (R&D) โดยเฉพาะในสาขาวิทยาศาสตร์ อุตสาหกรรม และการบริหารงานภาครัฐ โดยผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงข้อมูลจากที่ใดก็ได้ในสหภาพยุโรป ซี่งเครือข่ายควอนตัมคอมพิวเตอร์ยุโรปนี้ จะมีส่วนช่วยสนับสนุนงานด้าน R&D ในหลายสาขา ตัวอย่างเช่น  

• การพัฒนาตัวยาชนิดใหม่ได้เร็วและมีประสิทธิภาพมากขึ้น โดยใช้คอมพิวเตอร์ช่วยสร้างร่างกายมนุษย์จำลอง (digital twin) เพื่อทำการทดลองยาเสมือนจริง
• การแก้ไขปัญหาด้านระบบโลจิสติกส์และตารางเวลาที่ซับซ้อนต่างๆ เพื่อช่วยให้ภาคเอกชนประหยัดเวลาและเชื้อเพลิงมากขึ้น
• การพัฒนาและทดสอบวัสดุชนิดใหม่ในสภาพแวดล้อมเสมือนจริง อาทิ โพลีเมอร์ในเครื่องบิน แคทตาไลติกคอนเวอร์เตอร์ (catalytic converter) ในรถยนต์ เซลล์แสงอาทิตย์ หรือตัวนำยิ่งยวดที่อุณหภูมิห้อง (room-temperature superconductors) เป็นต้น

ภาพจาก https://eurohpc-ju.europa.eu/

 โครงการควอนตัมคอมพิวเตอร์ถือเป็นเทคโนโลยีที่ได้รับการพัฒนาขึ้นโดยยุโรปทั้งหมด ทั้งในส่วนของฮาร์ดแวร์และซอฟท์แวร์ และถือเป็นหนึ่งในเป้าหมาย Europe’s Digital Decade ซึ่งได้กำหนดให้สหภาพยุโรปต้องพัฒนาสมรรถภาพทางควอนตัม (quantum capabilities) ให้มีความล้ำสมัย ภายในปี 2573 ด้วย

โครงการ Quantum Spain

Quantum Spain เป็นโครงการที่ริเริ่มโดยกระทรวงเศรษฐกิจและการเปลี่ยนผ่านดิจิทัลของสเปน มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมระบบนิเวศควอนตัมคอมพิวเตอร์ในสเปน และผลักดันบทบาทของสเปนในสาขาดังกล่าวในระดับยุโรป ตลอดจนดึงดูดการลงทุนจากภาคธุรกิจในสาขานี้มายังสเปนอีกด้วย

หน่วยงานวิจัยภาครัฐ 13 หน่วยงานจากแคว้นต่าง ๆ ของสเปนที่เข้าร่วมโครงการ Quantum Spain

ภาพจาก https://quantumspain-project.es/en/team/

โครงการฯ เริ่มดำเนินงาน ตั้งแต่เมื่อเดือนมกราคม 2565 ที่ผ่านมา โดยมี 25 หน่วยงานจาก 14 แคว้นของสเปน ซึ่งส่วนใหญ่เป็นสมาชิกของเครือข่าย supercomputer สเปน (Red Española de Supercomputación - RES) เข้าร่วม  โดยมีศูนย์ Barcelona Supercomputing Center – Centro Nacional de Supercomputación (BSC - CNS) ซึ่งเป็นผู้ประสางานของเครือข่าย RES ทำหน้าที่บริหารจัดการโครงการ Quantum Spain อีกสถานะหนึ่ง

ทั้งนี้ กระทรวงเศรษฐกิจฯ ได้จัดสรรเงินจากกองทุน NextGenerationEU ในช่วงปี 2565-2568 เพื่อสนับสนุนการพัฒนาโครงการดังกล่าว จำนวน 22 ล้านยูโร

ติดตามสาระดี ๆ เกร็ดความรู้และโอกาสทางธุรกิจในสเปนได้ที่เว็บไซต์ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในสเปน สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด ได้ที่ https://bic-madrid.thaiembassy.org

[1] EUROHPC JU เป็นองค์กรที่จัดตั้งขึ้นเมื่อปี ค.ศ. 2018 สมาชิกประกอบด้วยสหภาพยุโรป ประเทศในภูมิภาคยุโรป และภาคเอกชน มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาเครือข่าย supercomputer ในยุโรป โดยมีสำนักงานใหญ่ตั้งอยู่ที่ประเทศลักเซมเบิร์ก และได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสมาชิก จำนวน 7 พันล้านยูโร ระหว่างปี ค.ศ. 2021-2027

[2] MareNostrum 5 เป็น supercomputer ที่มีประสิทธิภาพที่สุดในสเปนและเป็น supercomputer ที่ทันสมัยที่สุดเครื่องหนึ่งในยุโรป ผู้สนใจที่ต้องการทำความรู้จัก MareNostrum 5 ในศูนย์ BSC - CNS สามารถเข้าชมเสมือนจริงได้ที่ https://my.matterport.com/show/?m=cARFBPpPKjY