การขยายตัวของกลุ่มผู้บริโภคอาหารเพื่อสุขภาพเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง และเทรนด์รับประทานมังสวิรัติแนวใหม่ที่เรียกว่า “วีแกน” (Vegan) ซึ่งเป็นกลุ่มมังสวิรัติที่ไม่บริโภคอาหารที่มาจากสัตว์ กำลังเป็นกระแสหลักของคนยุคใหม่ในหลายประเทศ ซึ่งนิตยสาร The Economist ได้ประกาศให้ปี 2562 เป็นปีของเทรนด์วีแกน (The year of the vegan) เลยทีเดียว

วันนี้ ศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในสเปน สถานเอกอัครราชทูต ณ กรุงมาดริด จะพาไปเจาะข้อมูลความน่าสนใจของตลาดอาหารมังสวิรัติและวีแกนในสเปน รวมทั้งลู่ทางการขยายตลาดอาหารดังกล่าว

ชาวสเปนเปิดใจกับการไม่บริโภคเนื้อสัตว์มากยิ่งขึ้น ซึ่งแตกต่างจากสมัยก่อนที่มองว่าเป็นเรื่องแปลก จากสถิติปรากฎว่า ในรอบ 1 ปีที่ผ่านมาชาวสเปนร้อยละ 35 ได้ลดหรือเลิกการบริโภคเนื้อแดงและร้อยละ 52 ได้เคยทดลองรับประทานเนื้อสัตว์ที่ทำจากพืชแล้ว ข้อมูลเทรนด์อาหารใหม่ของโลก (Nuevas tendencias alimentarias a nivel mundial ¿Han cambiado nuestros hábitos alimentarios?) จัดทำโดย Ipsos Global Advisor 2018 ระบุว่าประเทศสเปนมีสัดส่วนประชากรร้อยละ 20 ของประเทศที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์สูงเป็นอันดับ 6 ของยุโรปและอันดับ 17 ของโลก โดยกลุ่มผู้ไม่บริโภคเนื้อสัตว์ในสเปนแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ กลุ่มผู้บริโภคมังสวิรัติแบบยืดหยุ่น (Flexitarian)  คือ พยายามหลีกเลี่ยงการบริโภคเนื้อสัตว์ ปลาหรือ

สัตว์น้ำ รวมทั้งผลิตภัณฑ์จากสัตว์ หรือพยายามบริโภคน้อยที่สุด มีสัดส่วนเป็นร้อยละ 16 ของประชากรสเปน กลุ่มผู้บริโภคมังสวิรัติ (Vegetarian) ร้อยละ 2  กลุ่มผู้บริโภควีแกน (Vegan) ร้อยละ 1 และกลุ่มผู้บริโภค Pescetarian คือคนที่ไม่บริโภคเนื้อสัตว์แต่รับประทานปลาและอาหารทะเลร้อยละ 1  

หากเจาะลึกเฉพาะกระแสอาหารมังสวิรัติหรือ Veggie (ไม่รวมกลุ่มผู้บริโภค Pescetarian) บริษัทให้คำปรึกษา Lantern เปิดเผยข้อมูลล่าสุดใน The Green Revolution ว่าในปี 2562 มีผู้ที่เป็นมังสวิรัติในสเปนเกือบ 4 ล้านคน หรือคิดเป็นร้อยละ 9.9 ของประชากรในประเทศ (สถิติปี 2560 ร้อยละ 7.8) ประกอบด้วยผู้บริโภคมังสวิรัติแบบยืดหยุ่นร้อยละ 7.9 กลุ่มผู้บริโภคมังสวิรัติร้อยละ 1.5 และกลุ่มผู้บริโภควีแกนร้อยละ 0.5 ผู้ที่บริโภคมังสวิรัติชาวสเปนมีทุกกลุ่มอายุ ส่วนใหญ่เป็นกลุ่มวัยหนุ่มสาวอายุระหว่าง 18-24 ปี (ประมาณร้อยละ 15) และเป็นผู้หญิงถึงร้อยละ 64 (ผู้หญิงสเปน 1 ใน 8 เป็นมังสวิรัติ) และส่วนใหญ่อาศัยอยู่ในกรุงมาดริด (ร้อยละ 13.8) ภายในระยะเวลาเพียงแค่ 2 ปี มีคนสเปนหันมาเป็นสาวกกระแสอาหารมังสวิรัติเพิ่มขึ้น 817,000 คนเลยทีเดียว (เพิ่มขึ้นร้อยละ 27 จากจำนวนชาวมังสวิรัติเดิม)

นอกจากนี้ จากสถิติของ IRI ที่ศึกษาพฤติกรรมการจับจ่ายของชาวยุโรป (Survey of European Shoppers) พบว่าในปี 2560 ชาวสเปนซื้อสินค้าอาหารมังสวิรัติและอาหารเพื่อสุขภาพสูงกว่าค่าเฉลี่ยของยุโรป โดยผู้บริโภคชาวสเปนร้อยละ 44 เลือกซื้ออาหารมังสวิรัติ (อาทิ ถั่วเหลือง เต้าหู้ หรือคีนัว) เพิ่มขึ้นร้อยละ 16 ของการบริโภคในรอบ 3 ปี และร้อยละ 79 เลือกซื้ออาหารเพื่อสุขภาพ (อาทิ สินค้าโฮลเกรน ไม่มีเกลือ ไม่มีน้ำตาล และแคลอรี่ต่ำ) ซึ่งค่าเฉลี่ยของยุโรปอยู่ที่ร้อยละ 39 และ 70 ตามลำดับ

จะเห็นได้ว่า กระแสอาหารมังสวิรัติในสเปนมาแรงไม่ใช่น้อย!!!

ปัจจัยนี้เองที่ทำให้ภาคธุรกิจและร้านอาหารในสเปนต่างขานรับต่อความต้องบริการบริโภคอาหารมังสวิรัติและวีแกน รวมทั้งใช้โอกาสนี้สร้าง/ขยายโอกาสทางธุรกิจ สเปนเป็นประเทศอันดับ 5 ของโลกที่มีการเปิดตัวสินค้ามังวิรัติและวีแกนมากที่สุดในโลก (ร้อยละ 4) รองจากเยอรมนี สหราชอาณาจักร สหรัฐ ฯ และฝรั่งเศส โดยมีสินค้าที่ผลิตในสเปนจำนวน 2,500 รายการที่ได้รับเครื่องหมาย V-Label (เครื่องหมายรับรองสินค้าอาหารมังสวิรัติและวีแกนของสหภาพมังสวิรัติแห่งยุโรป - European Vegetarian Union หรือ EVU)  

เครื่องหมาย V-Label

สินค้ามังสวิรัติและวีแกนมีวางจำหน่ายในซุปเปอร์มาร์เกตสเปนมากขึ้น อาทิ แฮมเบอร์เกอร์ พิซซ่า แฮม ไส้กรอก อาหารแช่แข็ง เต้าหู้ Seitan ไอศกรีมหรือชีสที่ไม่มีส่วนผสมจากนม เป็นต้น หลายบริษัทก็เปิดตัวสินค้าหรือสร้างแบรนด์อาหารมังสวิรัติและวีแกนออกมา เช่น บริษัท Campofrío บริษัทผลิตภัณฑ์เนื้อสัตว์แปรรูปยักษ์ใหญ่ของสเปนที่หันมานำเสนอไลน์สินค้า Vegalia ผลิตแฮม ไส้กรอก แฮมเบอร์เกอร์จากพืช บริษัท Findus ผู้ผลิตสินค้าอาหารแช่แข็งสำคัญของประเทศก็ประชาสัมพันธ์การเปิดตัวสินค้าใหม่อย่างแฮมเบอร์เกอร์จากผักเคลและคีนัว แบรนด์ Alpro ผลิตนมจากพืช โยเกิร์ต ขนมหวาน ไอศกรีม กาแฟ หรือบริษัท Grupo Ebro บริษัทสเปนผู้ผลิตสินค้าข้าวรายใหญ่ของโลกอย่างแบรนด์ SOS หรือแบรนด์ Brillante ได้นำเสนอสินค้าออร์แกนิกสำหรับผู้บริโภคมังสวิรัติหรือวีแกน เช่น ข้าวกล้อง ข้าวกล้องผสมคีนัว แม้ว่าในสเปนมีสินค้ามังสวิรัติและวีแกนจำหน่ายมากมาย อย่างไรก็ดี ตามข้อมูล My Best Veggie: ¿conoces el mundo veggie? จัดทำโดยซุปเปอร์มาร์เก็ต Lidl พบ่า ชาวสเปนร้อยละ 71 ยังเห็นว่าซุปเปอร์มาร์เกตควรมีตัวเลือกสินค้ามังสวิรัติและ วีแกนให้มากกว่านี้

ในส่วนของร้านอาหาร แม้ว่าในปัจจุบันมีร้านอาหารในสเปนที่มีเมนูมังสวิรัติและวีแกนไว้บริการให้แก่ลูกค้าแล้ว 1,800 แห่ง (เป็นจำนวนที่เพิ่มขึ้น 2 เท่าภายในระยะเวลา 5 ปี) แต่กลุ่มชาวมังสวิรัติร้อยละ 25 ยังเห็นว่าการรับประทานอาหารนอกบ้านไม่ใช่เรื่องง่ายอยู่ดี ตามข้อมูล The Green Revolution 2019 จัดทำโดย Lantern

ตลาดอาหารมังสวิรัติและวีแกนในสเปนถือเป็นตลาดที่น่าสนใจอีกตลาดหนึ่ง และเป็นโอกาสอันดีที่ผู้ประกอบการไทยอาจลองหาช่องทางส่งออกมายังสเปนให้มากขึ้น ไม่ว่าจะเป็นสินค้าพวกข้าวกล้อง ข้าวสีต่าง ๆ อย่างข้าวไรซ์เบอร์รี่ เครื่องดื่มธัญพืช เต้าหู้ ซอสและเครื่องปรุงรส เป็นต้น และควรพิจารณาขอรับเครื่องหมาย V-Label เพื่อเพิ่มโอกาสจำหน่ายให้มากขึ้น ในกรณีที่สนใจส่งออกข้าวมายังสเปน สามารถอ่านบทความเรื่อง “ทำความรู้จักตลาดข้าวในสเปน และโอกาสข้าวไทย โดยเฉพาะข้าวไรซ์เบอร์รี่” ที่ทางศูนย์ข้อมูลเพื่อธุรกิจไทยในสเปนได้ประชาสัมพันธ์ไปเมื่อปลายปีที่แล้ว ในส่วนของผู้ประกอบการไทยที่ดำเนินธุรกิจร้านอาหารไทยในสเปนอยู่แล้ว อาจพิจารณานำเสนอเมนูอาหารมังสวิรัติและวีแกนเพื่อรองรับกับการเพิ่มขึ้นของลูกค้ากลุ่มนี้ได้

ผู้ประกอบการที่สนใจยังสามารถเปิดตลาดสินค้าผ่านร้านค้าออนไลน์สินค้าอาหารมังสวิรัติและวีแกนในสเปนได้ อาทิ 1) Veggie Room (https://veggieroom.es/) 2) My Vegan Land (https://www.myveganland.com/) 3) Global Natural Comida Vegana (https://globalnatural.es/) 4) Aslan Blue Planet (https://aslan-blue-planet.es/) 5) Herbolario Navarro (https://www.herbolarionavarro.es/) 6) GranBiBio (https://www.granbibio.es/) เป็นต้น หรือพิจารณาเข้าร่วมงาน  VeggieWorld Barcelona (https://veggieworld.de/en/event/barcelona-en/) ซึ่งจะจัดขึ้นที่นครบาร์เซโลนาระหว่างวันที่ 5-6 ตุลาคม 2562 ซึ่งจะทำเป็นโอกาสให้ได้ทำความรู้จักตลาดสเปน รวมถึงคู่แข่งในตลาดแห่งนี้ให้มากขึ้น

โอกาสในการขยายตลาดอาหารมังสวิรัติและวีแกนไทยมาถึงแล้ว!!!

 

ที่มาของภาพ

• https://www.distribucionactualidad.com/espana-en-el-top-5-global-en-lanzamientos-de-productos-veggies/
• https://unionvegetariana.org/